غزل :

 

غزل در لغت به معني عشقبازي و حديث عشق و عاشقي گفتن است، و در اصطلاح شعرا اشعاري است بر يک وزن و قافيه و با مطلع مصرع. تعداد ابيات آن به طور متوسط از پنج تا دوازده بيت و گاهي تا حدود شانزده و بندرت نوزده و بيت است، لکن کمتر از پنج بيت ـ سه چهار بيت ـ را مي توان غزل ناتمام ناميد.

تفاوت غزل با تغزل و تشبيب در اين است که:

اولا، ابيات تغزل بايد همه مربوط به يک موضوع و مطلب (داراي وحدت موضوع) باشد، در حالي که غزل چنين نيست بلکه تنوع معاني و مفاهيم در غزل شرط است.

ثانيا، غزل شعري است مستقل، ولي تغزل، ابياتي است که در آغاز قصيده براي جلب توجه و آماده‌سازي ذهن خواننده و شنوده به مضمون اصلي قصيده مي آيد.

ثالثا غزل تنها، در مضامين عشق و عاشقي و مغازله و بيان شور و حال و عواطف تند و احساسات سرکش عاشقانه سروده نمي شود، بلکه ممکن است متضمن مضامين اخلاقي و دقايق حکمت و معرفت و عرفان و جز آن باشد، در صورتي که مضمون تغزل، گاهي عاشقانه و گاهي وصف طبيعت است.